Marceli Handelsman (1882-1945)

Redaktor „Przeglądu Historycznego” w latach 1918–1939

Studiował prawo (1900-1904) na rosyjskim Uniwersytecie Warszawskim, a później historię i szeroko rozumiane nauki społeczne w Berlinie, Paryżu i Zurychu (doktorat w 1908 r.).  Od 1915 r. do 1939 r. związany z Uniwersytetem Warszawskim, współtworzył Instytut Historyczny UW (1930 r.). Członek Polskiej Akademii Umiejętności, francuskiej Akademii Nauk Moralnych i Politycznych, Towarzystwa Miłośników Historii, współzałożyciel Międzynarodowego Komitetu Historycznego.

Był polihistorem o rozległych zainteresowaniach, podejmował badania w zakresie historii prawa, ustroju, idei, historii społecznej, politycznej, metodologii historii. Był mediewistą, ale szczególnie poświęcił się dziejom XIX w. W ostatnich latach życia interesował się szczególnie działalnością polityczną Hotelu Lambert. Był wychowawcą wielu cenionych historyków m.in. S. Arnolda, A. Gieysztora, S. Kieniewicza, T. Manteuffla, M. Małowista, L. Widerszala, W. Żywczyńskiego.

Od wybuchu II wojny światowej ze względu na swoje żydowskie pochodzenie ukrywał się. Prowadził jednak zajęcia na tajnym uniwersytecie, współpracował z Biurem Informacji i Propagandy KG AK. Przygotowywał biografię ks. Adama Jerzego Czartoryskiego. Aresztowany w lipcu 1944 r. trafił do obozu koncentracyjnego w Gross-Rosen, następnie został przewieziony do obozu Nordhausen, gdzie zmarł.